3 MAJA, KONSTYTUCJA 3 MAJA, ŚWIĘTO KONSTYTUCJI 3 MAJA, a może jeszcze inaczej? Jeden dzień, a kilka możliwości pomyłek. Jak się nie pogubić i właściwie pisać o tym szczególnym dla Polek i Polaków dniu.
Wielki słownik ortograficzny w zasadzie nr 18.13. podaje, że “wielką literą piszemy nazwy świąt i dni świątecznych w odróżnieniu od ich nazw opisowych”, na przykład Nowy Rok, 3 Maja, Święto Niepodległości – pełna zasada jest dostępna tutaj. Czyli powinniśmy pisać: 3 Maja.
Co ciekawe, ten sam słownik wskazuje, że słowo konstytucja w odniesieniu do pierwszej polskiej konstytucji zapisujemy Konstytucja 3 maja. Czyli słowo maja w tym kontekście zapisujemy małą literą.
Jak więc powinniśmy zapisać ŚWIĘTO KONSTYTUCJI 3 MAJA? W zasadzie, jeśli chcielibyśmy mówić o święcie przypadającym na 3 maja, to powinniśmy pisać… Święto Narodowe Trzeciego Maja, tak bowiem nazywa ten dzień Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o przywróceniu Święta Narodowego Trzeciego Maja (Dz.U. 1990 nr 28 poz. 160).
Na marginesie – kto jednak znajdzie taki zapis w kalendarzu? Być może, warto pomyśleć o zmianie nazwy na tę bliższą współczesnym realiom.
Jeśli więc jednak chcielibyśmy użyć nazwy skróconej, zwyczajowej, to zapisalibyśmy święto Konstytucji 3 maja. Dlaczego? To połączenie nazwy rodzajowej święto (jak na przykład święta Bożego Narodzenia) i Konstytucji 3 maja – w znaczeniu dokumentu.
Dlaczego więc spotykamy zapisy z wielką literą na początku i w środku? Z jednej strony może to wynikać z tego, że inaczej zapisujemy 3 Maja, a inaczej Konstytucja 3 maja. Z drugiej, wiemy, że to święto jest dla wielu z nas jednym z najważniejszych świąt patriotycznych.
Dlatego, jak zauważył w poradzie językowej z 2013 roku prof. Mirosław Bańko “Z pobudek emocjonalnych (…) pozostałe człony tej nazwy bywają pisane wielką literą”. Językoznawca wskazuje, że samo słowo Święto jest “niediagnostyczne”, może być zapisane wielką literą ze względu na początek zdania, wersu, nagłówka oraz jako wyraz szacunku do omawianej daty.
A może 3-go? Wyraz trzeciego w omawianej nazwie to liczebnik porządkowy. Sposób zapisu tego rodzaju części mowy reguluje zasada ortografii i interpunkcji, mówiąca, że po cyfrze oznaczającej datę nie stawiamy kropki. Możemy to zrobić np. w połączeniach na 10. piętrze = na dziesiątym piętrze. Ponadto stosowanie zapisów cyfrowo-słownych, jak zapisałam na początku tego akapitu, w takim kontekście jest niepoprawne!
